Jak zabezpieczyć się przed kontrahentami?

Problem nierzetelnych kontrahentów nie jest z pewnością obcy większości przedsiębiorców. Zatory płatnicze, problemy z egzekucją należności a czasem również niewypłacalność klienta stanowi duże zagrożenie dla każdego przedsiębiorstwa. Warto więc zadbać wcześniej o odpowiednie zabezpieczenie się w umowach zawieranych z kontrahentami. W naszym artykule przedstawimy Państwu stosowane w praktyce instrumenty prawne, które skutecznie chronią przedsiębiorcę przed skutkami nierzetelności klienta.

Kary umowne i odsetki

Jednym z najczęściej stosowanych zabezpieczeń w umowach są klauzule dotyczące kar umownych. Kary umowne mogą zostać zastrzeżone na wypadek niewykonania lub nienależytego zobowiązania drugiej strony. Istotną zaletą tego rodzaju klauzul umownych jest uproszczenie w dochodzeniu odszkodowania przed sądem. Strona na rzecz której zastrzeżona została kara umowna nie musi dowodzić wysokości faktycznie poniesionej szkody, co często stanowi dużą trudność w postępowaniu przed sądem. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, nawet w przypadku, jeśli wierzyciel faktycznie nie poniósł żadnej szkody, dłużnika obciąża obowiązek zapłaty kary umownej.

Klauzule dotyczące kar umownych mogą zostać ustanowione na przykład na wypadek niewykonania zobowiązania w terminie, wad przedmiotu umowy czy też niewykonania określonych obowiązków przez drugą stronę umowy. Stosowane są w różnego rodzaju umowach, przede wszystkim w umowach o dzieło, umowach o wykonanie robót budowlanych czy też umowach zlecenia.

Należy pamiętać, że w przypadku zobowiązań pieniężnych nie można zastrzegać kar umownych. Dopuszczalne są w takiej sytuacji odsetki na rzecz wierzyciela, których wysokość strony mogą ustalić według własnego uznania (choć nie mogą one przewyższać tzw. odsetek maksymalnych uregulowanych w kodeksie cywilnym).

Weksel

Bardzo skutecznym instrumentem prawnym, które zabezpieczyć może ewentualne przyszłe roszczenia wobec nierzetelnego dłużnika jest weksel. Weksle stosowane są powszechnie w praktyce bankowej, jednak nie ma żadnych szczególnych ograniczeń w zakresie tego, kto może być wierzycielem wekslowym. Podstawową korzyścią z wystawieniem przez kontrahenta weksla jest bardzo uproszczona droga dochodzenia należności. W takim przypadku postępowanie przed sądem może toczyć się w trybie nakazowym, znacznie korzystniejszym dla wierzyciela. Ponadto zobowiązany z weksla nie może, co do zasady, podnosić zarzutów wynikających z umowy, której wykonanie weksel zabezpiecza.

Prawo wekslowe charakteryzuje się dużym formalizmem. Przed przyjęciem od kontrahenta weksla warto skonsultować się z prawnikiem, ponieważ nieprawidłowo wypełniony weksel może okazać się nieważny.

Hipoteka

Zastanawiając się nad odpowiednim zabezpieczeniem wierzytelności nie powinniśmy zapominać o hipotece. Hipotekę ustanowić można między innymi na nieruchomości, prawie użytkowania wieczystego czy też spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu. Dzięki zabezpieczeniu w postaci hipoteki wierzyciel na rzecz którego została ona ustanowiona może, z pominięciem innych wierzycieli dłużnika, dochodzić zaspokojenia z nieruchomości obciążonej hipoteką. Co więcej, hipoteka obciąża nieruchomość niezależnie od tego czyją stała się później własnością.

Dochodzenie roszczeń wobec dłużnika hipotetycznego wymaga przeprowadzenia postępowania sądowego a następnie egzekucyjnego.

Ustanowienie zabezpieczenia w postaci hipoteki może spotkać się z dużym oporem ze strony kontrahenta. Ze względu na fakt, że hipoteka stanowi obciążenie nieruchomości warto ją jednak stosować w przypadku umów o dużej wartości.

Trzeba pamiętać, że ustanowienie hipoteki wymaga formy aktu notarialnego i wpisania do księgi wieczystej prowadzonej dla obciążonej nieruchomości.

Gwarancje bankowe i ubezpieczeniowe

Stosunkowo słabo znaną, choć ciekawą formą zabezpieczenia umów są gwarancje udzielane przez banki i zakłady ubezpieczeń. Pod względem skuteczności zabezpieczenia ewentualnych roszczeń wobec drugiej strony jak również szybkości realizacji zabezpieczenia, gwarancje bankowe i ubezpieczeniowe oceniane są bardzo wysoko. Udzielenie takiej gwarancji wymaga najpierw zawarcia przez naszego kontrahenta umowy zlecenia z bankiem lub zakładem ubezpieczeń (gwaranta), a następnie udzielenia przez gwaranta gwarancji na rzecz tzw. beneficjenta.

Gwarancje bankowe i ubezpieczeniowe stosowane często w umowach o roboty budowlane oraz zamówieniach publicznych w szczególności zabezpieczać mogą prawidłowe wykonanie umowy, jak również zapłatę wynagrodzenia.

Dobrowolne poddanie się egzekucji z aktu notarialnego

Nie wszyscy wiedzą, że istnieje możliwość pominięcia drogi postępowania sądowego dla egzekucji wierzytelności. Chodzi mianowicie o oświadczenie o dobrowolnym poddaniu się egzekucji, zawarte w akcie notarialnym, na podstawie którego można zobowiązać się do zapłaty określonej sumy pieniężnej lub do wydania określonych przedmiotów. Zgodnie z kodeksem postępowania cywilnego oświadczenie takie może być podstawową egzekucji (stanowić tytuł egzekucyjny) po zaopatrzeniu przez sąd w klauzulę wykonalności. Oznacza to, że wierzyciel nie musi występować z pozwem przeciwko swojemu dłużnikowi, gdyż samo oświadczenie drugiej strony daje możliwość egzekucji wierzytelności.

Podsumowanie

Przedstawione w naszym artykule sposoby zabezpieczenia wierzytelności wynikających z transakcji handlowych stanowią skuteczną metodę zapobiegania problemom wynikającym z braku rzetelności kontrahentów. Najlepszym zabezpieczeniem jest jednak wcześniejsza weryfikacja partnera biznesowego – możesz to zrobić korzystając z pomocy adwokata – złóż swoją ofertę tej kancelarii – http://adwokatbochynski.pl, dzięki której możesz uniknąć sięgania po przedstawione środki prawne.