Warunki zastosowania tymczasowego aresztu
Wobec osoby oskarżonej o dane przestępstwo można zastosować różne środki zapobiegawcze. Mogą być zastosowane tylko, gdy dowody wskazują, że podejrzany popełnił przestępstwo i przedstawiono mu zarzuty. Środki zapobiegawcze stosowane są, gdy występuje obawa, że oskarżony dokona próby ucieczki lub ukrycia się. Podobnie jest, gdy występuje podejrzenie, że oskarżony będzie utrudniał śledztwo. W postępowaniu przygotowawczym o środkach zapobiegawczych decyduje prokurator, w postępowaniu sądowym decyduje sąd. Oskarżonemu przysługuje zażalenie, co do zasadności zastosowania środków zapobiegawczych.
Tymczasowy areszt
Tymczasowy areszt to najsurowszy ze środków zapobiegawczych. Zebrane dowody muszą wskazywać na duże prawdopodobieństwo popełnienia przestępstwa przez oskarżonego, wtedy i tylko wtedy areszt może zostać zastosowany. Powyższy przypadek nie jest jedyny, istnieją jeszcze inne przesłanki wskazujące na zastosowanie tymczasowego aresztu:
- Pierwszą z nich jest mająca uzasadnienie obawa, że oskarżony ucieknie bądź ukryje się.
- Bezprawne utrudnianie postępowania karnego wywoływane zastraszaniem świadków, namawianiem ich do złożenia fałszywych zeznań, przekupywanie świadków. Musi występować uzasadnienie wyjaśniające obawę, że oskarżony może dopuścić się powyższych przestępstw.
- Tymczasowy areszt można zastosować, jeżeli oskarżonemu zarzuca się popełnienie przestępstwa, za które karą jest, co najmniej 8 lat pozbawienia wolności
- Gdy pojawia się uzasadniona obawa, że oskarżony może popełnić przestępstwo, które będzie zagrażało życiu i zdrowiu innej osoby.
Tymczasowe aresztowanie powinno trwać nie dłużej niż 3 miesiące. W razie potrzeby aresztowanie może jednak zostać przedłużone. Jeżeli z udokumentowanych powodów postępowanie przygotowawcze trwało dłużej niż 3 miesiące. Wtedy sąd I instancji może wydać decyzję o przedłużeniu aresztu. Nie może być to jednakże czas powyżej 12 miesięcy. 12 miesięcy to najdłuższy okres przewidziany na postępowanie przygotowawcze. Jeśli w grę wchodzi okres do wydani pierwszego wyroku, to areszt może trwać maksymalnie do 2 lat.
Całodobowe wsparcie w przypadku zastosowania tego środka przez służby specjalne – Tymczasowy Areszt Adwokat Wrocław – infolinia i informacje u prawnika.
Prawomocne wyroki i odszkodowanie
Skazanie oskarżonego prawomocnym wyrokiem oznacza, że odbyty wcześniej areszt zostaje wliczony w okres odbywania kary. Jeden dzień pozbawienia wolności to jeden dzień zasądzonej kary.
Jeżeli w toku postępowania oskarżony został uniewinniony przysługuje mu odszkodowanie i zadośćuczynienie za okres pozbawienia wolności. By się tak stało, powinien wykazać, że zastosowanie aresztu tymczasowego było zdecydowanie niesłuszne. Prawomocny wyrok uniewinniający jest podstawą do stwierdzenie, że wcześniejsze tymczasowe aresztowanie nie było konieczne. Jeżeli osoba uniewinniona wykaże swoje krzywdy, ma prawo do otrzymania odszkodowania ze Skarbu Państwa.
Spośród wielu środków zapobiegawczych, tymczasowe aresztowanie jest najsurowsze. Można je zastosować, gdy zebrane dowody świadczą o dużym prawdopodobieństwie popełnienia przestępstwa przez podejrzanego. Ma na celu zapobiegnięcie utrudniania postępowania przez oskarżonego lub zapewnienie, że nie ucieknie bądź ukryje się. Jeżeli nie występują dodatkowe okoliczności, areszt nie powinien trwać dłużej niż 3 miesiące.